Làn da thay đổi theo năm tháng

Lão hóa làn da là một nhóm hiện tượng phổ biến khi chúng ta già đi.

Thay đổi làn da là một trong những dấu hiệu dễ thấy nhất của sự lão hóa. Bằng chứng của tuổi tác bao gồm các nếp nhăn và làn da chùng xuống. Tóc bạc là một dấu hiệu rõ ràng của sự lão hóa.Làn da của bạn có nhiều tác dụng. Nó bảo vệ bạn từ môi trường, giúp kiểm soát nhiệt độ cơ thể của bạn, chất lỏng và cân bằng điện giải, và nó chứa các thụ thể thần kinh cho phép bạn cảm thấy các cảm giác như sờ, đau, và áp lực.

Mặc dù da có nhiều lớp, nó có thể được chia thành ba phần chính:

    Phần ngoài (biểu bì) có chứa các tế bào da, sắc tố, và protein.
    Phần giữa (lớp hạ bì) có chứa các mạch máu, dây thần kinh, các nang tóc, và tuyến dầu. Lớp hạ bì cung cấp các chất dinh dưỡng cho lớp biểu bì.
    Lớp bên trong dưới lớp hạ bì (lớp dưới da) có chứa các tuyến mồ hôi, một số nang lông, mạch máu, và chất béo. Mỗi lớp có chứa mô liên kết với các sợi collagen nâng đỡ và các sợi elastin để làn da trở nên linh hoạt và khỏe hơn.

Thay đổi làn da có liên quan đến yếu tố môi trường, trang điểm di truyền, dinh dưỡng, và các yếu tố khác.Yếu tố đơn tác động lớn nhất là ánh nắng mặt trời. Điều này có thể được nhìn thấy bằng cách so sánh các vùng cơ thể của bạn tiếp xúc ánh nắng mặt trời thường xuyên với các khu vực được bảo vệ khỏi ánh sáng mặt trời.Sắc tố tự nhiên dường như cung cấp một số yếu tố bảo vệ chống lại các tổn thương da do ánh nắng mặt trời gây ra. Ví dụ người mắt xanh, người da trắng cho thấy làn da lão hóa hơn so với những người có da sẫm màu hơn rất nhiều sắc tố hơn.


Các lớp da ngoài cùng (biểu bì) mỏng, mặc dù số lượng các lớp tế bào vẫn không thay đổi.Số lượng  tế bào sắc tố (melanocytes) giảm, nhưng các tế bào biểu bì tạo hắc tố còn lại tăng kích thước.

 Da bị lão hóa sẽ mỏng hơn, trắng hơn, và rõ nếp nhăn.

Điểm sắc tố điểm lớn (gọi là điểm tuổi) có thể xuất hiện trong các khu vực tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Quá trình thay đổi 
Thay đổi trong mô liên kết làm giảm sức mạnh và độ đàn hồi của da có thể dẫn tới bệnh sợi đàn hồi (elastosis).
Điều này xuất hiện trong khu vực ánh nắng mặt trời tiếp xúc. Elastosis sản xuất những lớp da giả, xuất hiện  dưới tác động của thời tiết phổ biến cho nông dân, thủy thủ, và những người dành nhiều thời gian ở ngoài trời.Các mạch máu của lớp hạ bì trở nên mỏng manh hơn. Điều này dẫn đến bầm tím, chảy máu dưới da (thường được gọi là lão ban xuất huyết).

Tuyến bã nhờn sản xuất dầu ít hơn theo thời gian. Đàn ông trải qua 1 giai đoạn giảm tối thiểu, thường là sau tuổi 80. Phụ nữ dần dần giảm sản xuất dầu bắt đầu sau khi mãn kinh. Điều này có thể làm cho da khó hơn trong việc giữ ẩm, dẫn đến khô và ngứa.

Các lớp mỡ dưới da mỏng, làm giảm tính cách nhiệt bình thường của nó. Điều này làm tăng nguy cơ tổn thương da và làm giảm khả năng duy trì nhiệt độ cơ thể nên dễ bị hạ thân nhiệt trong thời tiết lạnh.Một số thuốc được hấp thu bởi các lớp chất béo, và sự mất mát của lớp này làm thay đổi cách thức tác dụng của các loại thuốc.

Các tuyến mồ hôi sản xuất mồ hôi ít hơn. Điều này làm cho da khó hơn trong việc giữ mát, và bạn có nguy cơ gia tăng trở nên quá nóng hoặc bị đột quỵ nhiệt.

ẢNH HƯỞNG CỦA  LÃO HÓA

Khi có tuổi, bạn có nguy cơ tăng các tổn thương da. Làn da của bạn là mỏng hơn, và lớp mỡ dưới da bảo vệ bị mất. Ngoài ra, khả năng của bạn cảm giác cảm ứng, áp suất, độ rung, nhiệt và lạnh. Vì vậy, làn da của bạn là có nguy cơ cao hơn đối với chấn thương.

Cọ xát hoặc kéo trên da có thể làm cho da bị xước. Mạch máu mỏng manh dễ bị phá vỡ. Vết bầm tím, xuất huyết, tụ máu thậm chí có thể hình thành sau khi bị thương rất nhỏ.Điều này có thể dễ dàng nhìn thấy trên bề mặt bên ngoài của cánh tay, nhưng có thể xảy ra bất cứ nơi nào trên cơ thể. Thay đổi da và mất mô mỡ dưới da, kết hợp với một xu hướng là ít hoạt động hơn, cũng như một số thiếu hụt dinh dưỡng và các bệnh khác góp phần gây nên những vết loét.

Da lão hóa hồi phục chậm hơn so với làn da trẻ. Lành vết thương có thể chậm hơn 4 lần. Điều này góp phần dễ bị loét và nhiễm trùng. Bệnh tiểu đường, thay đổi mạch máu, giảm khả năng miễn dịch, và các yếu tố tương tự cũng ảnh hưởng đến sự phục hồi của làn da.

VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP


Hơn 90% của tất cả các người lớn tuổi có một số loại rối loạn da.Rối loạn về da có thể được gây ra bởi nhiều nguyên nhân, bao gồm:

    Bệnh mạch máu như xơ cứng động mạch
    Bệnh tiểu đường
    Bệnh tim
    Bệnh gan
    Dinh dưỡng thiếu hụt
    Béo phì
    Phản ứng với thuốc
    Căng thẳng

Các nguyên nhân khác gây thay đổi ở da:

    Dị ứng với thực vật và các chất khác
    Khí hậu
    Quần áo
    Tiếp xúc với hóa chất công nghiệp và gia đình
   Nhiệt độ trong nhà
Ánh sáng mặt trời có thể gây ra:

    Mất tính đàn hồi (elastosis)
   Xơ khô da không phải ung thư da (keratoacanthomas)
    Sắc tố thay đổi như đốm nâu đỏ
    Da dày lên

Ánh nắng mặt trời cũng đã được trực tiếp liên quan đến ung thư da, bao gồm cả ung thư tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc sắc tố.

PHÒNG NGỪA

Bởi vì hầu hết các thay đổi ở da có liên quan đến ánh nắng mặt trời, phòng ngừa là một quá trình lâu dài.

    Ngăn chặn cháy nắng nếu có thể.
    Sử dụng kem chống nắng có chất lượng tốt khi ở ngoài trời, ngay cả trong mùa đông.
    Mặc quần áo bảo hộ và đội nón khi cần thiết.Dinh dưỡng và chất lỏng đầy đủ cũng rất hữu ích. Mất nước làm tăng nguy cơ tổn thương da. Đôi khi sự thiếu hụt dinh dưỡng nhỏ thôi cũng có thể gây phát ban, tổn thương da, và những thay đổi da khác, ngay cả khi bạn không có các triệu chứng khác.

Giữ ẩm da với sữa và kem dưỡng ẩm. Không sử dụng xà phòng có quá nhiều mùi thơm. Dầu tắm  (bath oil) không được khuyến khích bởi vì có thể làm bạn trượt chân và ngã. Làn da đủ dộ ẩm sẽ khỏe hơn và sẽ nhanh phục hồi thương tổn hơn. 
Phỏng dịch theo MD